Μεγαλώνοντας Παιδιά σε πολύγλωσσο περιβάλλον

Πόσο πιο συχνά συναντάμε οικογένειες που μεγαλώνουν παιδιά σε πολύγλωσσα περιβάλλοντα; Προσωπικά, το συναντώ ολοένα και περισσότερο και καλούμαι να απαντήσω στα εύλογα ερωτήματα των γονέων και παιδιάτρων όταν προκύπτει καθυστέρηση στη προφορική εκφορά του λόγου. 

Τι γίνεται λοιπόν όταν η μητρική γλώσσα ενός ή και των δύο γονέων είναι διαφορετική/ές του κοινωνικού και σχολικού περιβάλλοντος; Όταν για παράδειγμα, ο πατέρας είναι Έλληνας, η μητέρα Ισπανίδα και μεταξύ τους οι γονείς συνεννοούνται πιο άνετα στα αγγλικά ενώ το παιδί φοιτά σε ελληνικό παιδικό σταθμό;

Τα οφέλη; Είναι πολλά υποσχόμενα σε γνωστικό και κοινωνικοσυναισθηματικό επίπεδο! Μάλιστα σύμφωνα με έρευνες Νευρολογίας, αναφέρεται ακόμη και καθυστέρηση στην εμφάνιση της νόσου Alzheimer σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Οι ανησυχίες των γονέων συνήθως «ακουμπούν» στους ακόλουθους αλληλοσυνδεόμενους μύθους: 

1. «Καθώς τα δίγλωσσα παιδιά εκτίθενται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε γλώσσα σε σχέση με τα μονόγλωσσα, δεν θα έχουν επαρκή γλωσσική ανάπτυξη σε καμία από τις δύο γλώσσες συγκρινόμενα με τα μονόγλωσσα». Τελικά ποια είναι η αλήθεια;

Παρόλο που τα δίγλωσσα παιδιά έχουν διαφοροποιημένη έκθεση στην κάθε γλώσσα ξεχωριστά, μαθαίνουν να χρησιμοποιούν με άνεση και επάρκεια και τις δύο γλώσσες καθώς μεγαλώνουν αρκεί οι γονείς και το σχολείο να πληρούν προϋποθέσεις όπως:

Να παρέχουν συστηματική άσκηση και να επιδιώκουν αυξημένη έκθεση του παιδιού ταυτόχρονα και στις δύο γλώσσες από τη γέννησή τους ή από μικρή ηλικία μέσα από δραστηριότητες όπως την ανάγνωση βιβλίων ή τα τραγούδια παράλληλα, αποφεύγοντας δραστικές αλλαγές στο γλωσσικό περιβάλλον (π.χ. την απομάκρυνσή του από τη χώρα όπου διαμένει για μεγάλο διάστημα).

2. «Η εκμάθηση δύο γλωσσών στην παιδική ηλικία είναι δύσκολη και έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη».

Δίγλωσσα παιδιά που εκτίθενται από πολύ νωρίς σε δύο γλωσσικούς κώδικες εμφανίζουν τα ίδια αναπτυξιακά στάδια στη γλώσσα όπως και τα μονόγλωσσα. Αρκεί να μην αγνοούμε ή υποτιμούμε πως υπάρχουν μεγάλες διαφορές από παιδί σε παιδί όσον αφορά στον ρυθμό κατάκτησης των γλωσσικών οροσήμων, ακόμη και στην ίδια οικογένεια. Μερικά παιδιά χρησιμοποιούν σύνθετες και σωστά αρθρωμένες φράσεις πολύ νωρίτερα από άλλα. Μικρή καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου και της ομιλίας είναι συχνή επειδή χρειάζονται λίγο περισσότερο χρόνο να επεξεργαστούν δύο διαφορετικούς κώδικες από ό,τι τα παιδιά που εκτίθενται μόνο σε έναν γλωσσικό κώδικα.

3. «Τα μικρά δίγλωσσα παιδιά αναμιγνύουν λέξεις και από τις δύο γλώσσες στην ίδια πρόταση. Μήπως δεν μπορούν να τις ξεχωρίσουν;» 

Στην πραγματικότητα, τα μικρά δίγλωσσα παιδιά εναλλάσσουν τον έναν γλωσσικό κώδικα με τον άλλον (code-switching), γιατί δεν έχουν επαρκές λεξιλόγιο στη μία ή την άλλη γλώσσα για να εκφραστούν με ευχέρεια. Επομένως, δανείζονται από την άλλη όταν είναι μικρά. Τα μεγαλύτερα παιδιά ωστόσο, διαθέτουν καλύτερη ικανότητα διαχωρισμού. Επίσης, δεν είναι σπάνιο κάποια παιδιά να πειραματίζονται με τις δύο γλώσσες στην επικοινωνία τους σε συγκεκριμένα πλαίσια – π.χ. η μία γλώσσα μπορεί να χρησιμοποιείται ως λιγότερο ‘επίσημη’- να σχετίζεται με δραστηριότητες εντός του σπιτιού με μέλη της οικογένειας, ενώ η άλλη μπορεί να χρησιμοποιείται ως πιο ‘επίσημη’, ή σημαντική, για δραστηριότητες έξω από το σπίτι.

Ελπίζουμε να βρήκατε χρήσιμο το περιεχόμενο αυτού του άρθρου…

Αν παρόλα αυτά, ως γονείς, ανησυχείτε για την εξέλιξη του λόγου και της ομιλίας του παιδιού σας, καλύτερα να απευθυνθείτε σε έναν καταρτισμένο λογοπεδικό-λογοθεραπευτή, ο οποίος θα είναι σε θέση να αξιολογήσει τις δεξιότητες του παιδιού σας, ιδανικά, και στις δύο γλώσσες στις οποίες εκτίθεται το παιδί σας στην καθημερινότητά του. Ενδεχομένως να παραστεί η ανάγκη παρουσίας κάποιου διερμηνέα αν δεν εμφανίζει ο ίδιος την απαιτούμενη επάρκεια στη δεύτερη γλώσσα. Κατευθυντήριες οδηγίες δίνονται κυρίως σε περιπτώσεις όπου το παιδί φαίνεται να παρουσιάζει δυσκολίες και στις δύο γλώσσες ταυτόχρονα.

Copyright © 2018 ΛΟΓΟΠΟΙΗΣΗ | virvidaki.gr | Powered by NICMEDIA